ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΧΟΡΟΥ

     Σήμερα είναι η Παγκόσμια Μέρα Χορού, οπότε ορίστε ένα gif με την Natalia Osipova, την prima ballarina στο Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου, να εκτελεί άψογα μια εκπληκτική φιγούρα. Η πηγη είναι το dysphoricsylph.tumblr.com , που κερδίζει επάξια τον τίτλο του μπλογκ με το πιο ναρκισιστικό όνομα!

ΤΟ ΦΟΡΕΜΑ

     Τον κυνηγούσαν δυο μέρες, χτενίζοντας την εξοχή, ώσπου τους έχασε στους πρόποδες των λόφων, και κρυμμένος τώρα μέσα σ' ένα χρυσό θάμνο, άκουγε τις φωνές τους χαμηλά στην κοιλάδα. Πίσω από ένα δέντρο, στην άκρη των λόφων, κρυφοκοίταξε κάτω στα χωράφια, όπου εκείνοι

λαχάνιαζαν σαν σκύλοι και σκάλιζαν τους φράχτες με τα μπαστούνια τους, ξεσηκώνοντας ένα σιγανό ουρλιαχτό, ενώ η καταχνιά που άρχισε ξαφνικά να πέφτει απ'τον ανοιξιάτικο ουρανό τους έκρυψε απ' τα μάτια του. Η καταχνιά ήταν γι' αυτόν μια μάνα. Ρίχνοντας το παλτό της στους ώμους του, σκέπασε το σχισμένο του πουκάμισο και το ξεραμένο αίμα στη λεπίδα του μαχαιριού. Η καταχνιά τον έκανε να νιώθει ζεστά. Είχε την τροφή και το ποτό της ομίχλης πάνω στα χείλη του και χαμογέλασε μέσα από την κάπα της σα γάτα. Απομακρύνθηκε από τους διώκτες του και την κοιλάδα και κατευθύνθηκε στους λόφους, εκεί που τα δέντρα πύκνωναν και ίσως τον οδηγούσαν στο φως και τη φωτιά και σ' ένα πιάτο σούπα. Σκέφτηκε τα κάρβουνα που θα σφύριζαν σιγανά πάνω στη σχάρα και τη νεαρή μάνα να στέκεται μονάχη. Σκέφτηκε τα μαλλιά της σα φωλιά για τα χέρια του. Έτρεξε ανάμεσα στα δέντρα και βρέθηκε σ' ένα στενό δρόμο. Ποια κατεύθυνση έπρεπε τώρα να διαλέξει; Προς ή μακριά απ' το φεγγάρι; Η ομίχλη έκρυβε το φεγγάρι, αλλά σε μια μεριά τ' ουρανού που είχε καθαρίσει , μπόρεσε να διακρίνει τις γωνίες των άστρων. Περπάτησε προς το βορρά όπου τ' αστέρια, μουρμουρίζοντας ένα τραγούδι χωρίς σκοπό, άκουγαν τα πόδια του να κολλάνε και να ξεκολλάνε στη σπογγώδη γη.
     Τώρα είχε χρόνο να συγκεντρώσει τις σκέψεις του. Αλλά μόλις άρχισε να συγκεντρώνεται μια κουκουβάγια έκρωξε μες στα δέντρα που κρέμονταν πάνω στο δρόμο, και σταμάτησε για να την κοιτάξει, βρίσκοντας μια γνώριμη μελαγχολία στην κραυγή της. Γρήγορα θα ορμούσε ν' αρπάξει κάποιο ποντικό, σκέφτηκε. Την παρατήρησε για μια στιγμή καθώς έσκουζε πάνω στο κλαδί της. Έπειτα, τρομαγμένος από τη θέα της, απομακρύνθηκε βιαστικά μες στη σκοτεινιά, όταν την άκουσε, μ' ένα καινούριο κράξιμο να φτεροκοπάει μακριά. Κρίμα το κουνέλι, συλλογίστηκε, η νυφίτσα θα το ρουφήξει. Ο δρόμος ανηφόριζε στ' αστέρια και τα δέντρα κι η κοιλάδα κι η ανάμνηση των τουφεκιών έσβηναν πίσω του.
     Άκουσε βήματα. Ένας γέρος ακτινοβολώντας από βροχή, πρόβαλε μέσ' από την ομίχλη.
     "Καληνύχτα κύριε", είπε ο γέρος.
     "Δεν έχει νύχτα για το γιο της γυναίκας", είπε ο τρελός. Ο γέρος σφύριξε και απομακρύνθηκε τρέχοντας σχεδόν, προς τη μεριά που ήταν τα δέντρα του δρόμου.
     "Άσε τα κυνηγόσκυλα να ξέρουν" κάγχασε ο τρελός καθώς σκαρφάλωνε στο λόφο, "άστους να ξέρουν". Και πανούργος σαν την αλεπού, γύρισε πίσω, εκεί που ο δρόμος χωριζόταν μες στην καταχνιά σε τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. 'Κατάρα στ' αστέρια", είπε και προχώρησε προς το σκοτάδι.
     Ο κόσμος ήταν μια μπάλα κάτω απ' τα πόδια του. Την κλωτσούσε καθώς έτρεχε κι αυτή κυλούσε. Τα δέντρα ανηφόριζαν. Κάπου στους βάλτους ούρλιαζε ένα κυνηγόσκυλο που είχε πιαστεί σε παγίδα. Το άκουσε κι έτρεξε πιο γρήγορα νιώθοντας τον εχθρό πάνω στα τακούνια του. "Κάντε πέρα παιδιά, κάντε πέρα", φώναξε, με τη φωνή όμως κάποιου που θα έδειχνε ένα πεφταστέρι στον ορίζοντα.
     Θυμήθηκε ξαφνικά ότι από τότε που δραπέτευσε δεν είχε κοιμηθεί καθόλου και σταμάτησε να τρέχει. Τώρα, το νερό της βροχής κουρασμένο πια να χτυπάει τη γη, έσκαζε πέφτοντας και σκορπιζόταν στον αέρα σαν τους κόκκους της άμμου. Αν μπορούσε να βρει ύπνο, ο ύπνος θα ήταν ένα κορίτσι. Τις δύο τελευταίες νύχτες, πότε τρέχοντας και πότε περπατώντας στην έρημη εξοχή, ονειρευόταν τη συνάντησή τους. "Ξάπλωσε", θα του έλεγε και θα του έδινε το φόρεμά της να ξαπλώσει πάνω του, πλαγιάζοντας και η ίδια στο πλευρό του.
     Όμως, κι αν ονειρευόταν και τα κλαδιά θρόιζαν κάτω από το τρέξιμό του σαν το φουστάνι της, ο εχθρός φώναζε στα χωράφια. Έτρεχε ασταμάτητα αφήνοντας τον ύπνο πίσω μακριά του. Κάποτε ήταν ένας ήλιος, κάποτε ένα φεγγάρι και κάποτε παλεύοντας πέταξε κάτω τον άνεμο, πριν μπορέσει να το σκάσει, όταν ο ουρανός ήταν μαύρος.
     "Πού είναι ο Τζακ", ρωτούσαν στους κήπους του ιδρύματος. "Πάνω στους λόφους μ' ένα χασαπομάχαιρο", έλεγαν χαμογελώντας. Αλλά το μαχαίρι είχε φύγει, πεταμένο και μπηγμένο σ' ένα δέντρο έτρεμε ακόμη εκεί. Δεν ένιωθε ζέστη μες στο κεφάλι του. Έτρεχε ασταμάτητα, ουρλιάζοντας για ύπνο.
     Και κείνη μόνη στο σπίτι έραβε το καινούριο της φουστάνι. Ήταν ένα φανταχτερό χωριάτικο φουστάνι με λουλούδια στο μπούστο του. Λίγες βελονιές έμεναν ακόμη και θα ήταν έτοιμο να το φορέσει. Θα έπεφτε κομψά στους ώμους της και δύο από τα λουλούδια θα πρόβαλλαν πάνω από τα στήθη της.
     Όταν θα περπατούσε με τον άντρα της τα κυριακάτικα πρωινά στους δρόμους του χωριού, τ' αγόρια θα της κρυφοχαμογελούσαν πίσω απ' την παλάμη τους και το σούρωμα του φορέματος γύρω στην κοιλιά της, θα έκανε όλες τις χήρες να κουτσομπολεύουν. Γλίστρησε μέσα στο καινούριο φουστάνι της και κοιτάχτηκε στον καθρέφτη πάνω από το τζάκι. Είδε ότι ήταν ωραιότερο απ' όσο φανταζόταν. Έδειχνε το πρόσωπο της πιο χλωμό και τα μαλλιά της σκοτεινά. Το άνοιγμα στο λαιμό ήταν χαμηλό.
     Ένας σκύλος σήκωσε το κεφάλι του και ούρλιαξε μες στη νύχτα. Στράφηκε βιαστικά και τράβηξε τις κουρτίνες.
     Έξω, έψαχναν στο σκοτάδι για έναν τρελό. Είχε πράσινα μάτια, έλεγαν, και ήταν παντρεμένος με μια κυρία. Έλεγαν ότι είχε κόψει τα χείλη της γιατί χαμογελούσε στους άντρες. Τον έκλεισαν κάπου, αλλ' αυτός έκλεψε ένα μαχαίρι της κουζίνας, έσφαξε το φύλακά του, και το' σκασε στις άγριες κοιλάδες.
     Από μακριά εκείνος διέκρινε το φως μες στο σπίτι και παραπατώντας, έφτασε ως τον κήπο. Ένιωθε χωρίς να βλέπει το μικρό φράχτη ολόγυρα. Το σκουριασμένο σύρμα έδερνε τα χέρια του και το ύπουλο χορτάρι σερνόταν στα γόνατά του.  Μόλις διέσχισε το φράχτη, όρμησαν να τον προϋπαντήσουν οι οικοδεσπότες του κήπου, τα κεφάλια των λουλουδιών και το σώμα της παγωνιάς. Είχε σχίσει τα δάχτυλά του, ενώ οι παλιές πληγές έσταζαν ακόμη. Γεμάτος αίματα περπάτησε έξω από το σκοτάδι του εχθρού πάνω στα σκαλοπάτια. Είπε μ' έναν ψίθυρο: "Μην τους αφήσεις να με πυροβολήσουν". Και άνοιξε την πόρτα.
     Εκείνη ήταν στη μέση της κάμαρας. Τα μαλλιά της έπεφταν ακατάστατα και τρία από τα κουμπιά στο λαιμό της ήταν ξεκούμπωτα. Τι έκανε τον σκύλο να ουρλιάξει έτσι; Τρομαγμένη από το ουρλιαχτό, ενώ λικνιζόταν στην κουνιστή πολυθρόνα, έφερε ξανά στο μυαλό της τις ιστορίες που είχε ακούσει. Τι απόγινε η γυναίκα, αναρωτήθηκε καθώς κουνιόταν. Δεν μπορούσε να φανταστεί μια γυναίκα χωρίς χείλη. Τι γίνονται οι γυναίκες χωρίς χείλη, αναρωτήθηκε.
     Η πόρτα άνοιξε χωρίς θόρυβο. Περπάτησε μες στο δωμάτιο, προσπαθώντας να χαμογελάσει, κρατώντας τα χέρια του μακριά το ένα από τ' άλλο.
     "Ω ήρθες", είπε εκείνη.
     Τότε γύρισε στην πολυθρονα της και τον είδε. Είχε παντού αίματα και στα πράσινα μάτια του ακόμα. Έφερε τα χέρια της στο στόμα.
     "Μην πυροβολείς", είπε αυτός.
     Αλλά με την κίνηση του χεριού της, τράβηξε το άνοιγμα του φουστανιού της στο λαιμό και κείνος απόμεινε να κοιτάζει εκστατικός το πλατύ, λευκό μέτωπό της, τα πανικόβλητα μάτια και το στόμα της, και χαμηλότερα, τα λουλούδια στο φόρεμά της. Με την κίνηση του χεριού της το φόρεμα χόρευε τώρα στο φως. Καθόταν μπροστά του σκεπασμένη με λουλούδια. "Κοιμήσου", είπε ο τρελός. Και γονατίζοντας κάτω, ακούμπησε το ταραγμένο κεφάλι του στην ποδιά της.

Ντύλαν Τόμας, μτφρ. Μιράντα Σταυρινού, Η Προοπτική της Θάλασσας, Εκδόσεις Πλέθρον.
Πάμπλο Πικάσο, Ο Τρελός.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, ΜΕ ΜΙΑ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Ένας Παλαιστίνιος και η κόρη του μαζεύουν λουλούδια μουστάρδας στη Λωρίδα της Γάζας.     (Πηγή: www.theatlantic.com )

ΤΟ BIBLIOKULT ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ

Γι' αυτό την επόμενη βδομάδα δε θα υπάρχει κάτι καινούριο στο μπλογκ. Καλό Πάσχα λοιπόν!

Υ.Γ.: Το παραπάνω gif είναι από την ταινία "Οι Εντιμότατοι Φίλοι Μου", που μου θυμίζει πάντα τον Σ.Μ. και τη Γ.Γ., με τους οποίους έχουμε περάσει ατέλειωτες ώρες βλέποντας ταινίες...

ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ Τ' ΑΣΤΕΡΙΑ

Μιας και στο προηγούμενο post μιλήσαμε για την τελική σκηνή του True Detective με τον έναστρο ουρανό, ορίστε μια αστρονομική φωτογραφία, που μπορείτε να βρείτε στο κα- τα- πλη- κτι- κό site της NASA astronomy picture of the day (apod.nasa.gov). Κι ένα συνοδευτικό τραγουδάκι.

ΡΗΜΑΓΜΕΝΗ ΓΗ

     Τον τελευταίο καιρό, η εμμονή μου είναι το True Detective. Τώρα κάτι σας είπα... ΌΛΟΣ ο κόσμος έχει εμμονή με το True Detective, αφού είναι μια από τις πιο συναρπαστικές σειρές που έχουν γυριστεί  και δείχνει πόσο υψηλό είναι πια το επίπεδο των τηλεοπτικών σειρών (όχι όλων, εννοείται). Αν δεν το έχετε δει, η υπόθεση είναι η εξής: δύο πρώην αστυνομικοί, ο Matthew McConaughey και ο Woody Harrelson, καλούνται να εξιχνιάσουν την τελετουργική δολοφονία μιας γυναίκας το 1995, η οποία φαίνεται να συνδέεται με εξαφανισμούς άλλων γυναικών και παιδιών στην περιοχή της Λουιζιάνα. Καθώς η υπόθεση προχωρά και γίνεται όλο και πιο σκοτεινή, βλέπουμε παράλληλα τον αντίκτυπο που έχει στους δύο ντετέκτιβ και τη μεταξύ τους σχέση.
     Οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές και οι ρόλοι των πρωταγωνιστών πολύ πιο σύνθετοι από το μέσο όρο των τηλεοπτικών χαρακτήρων, ωστόσο, εκτός από τους δύο ντετέκτιβ, υπάρχει ένας ακόμα πρωταγωνιστής: το τοπίο του αμερικάνικου Νότου. Ευτοπία και δυστοπία συγχρόνως, από τη μία είναι μεγαλόπρεπο, αχανές, παγανιστικό κι από την άλλη ερημωμένο και παρηκμασμένο. Δε θυμάμαι να αναφέρεται πουθενά ο τυφώνας Κατρίνα, αλλά οι συνέπειές του είναι εμφανείς, κυρίως στα εγκαταλελειμμένα κτίρια και τις φτωχογειτονιές που επισκέπτονται οι δύο αστυνομικοί. Η παραίτηση και η διαφθορά, που οδηγούν, συν τοις άλλοις, στην οικολογική καταστροφή (σε πολλά πλάνα βλέπουμε στο φόντο τις τεράστιες βιομηχανικές καμινάδες), συνθέτουν ένα απειλητικό σκηνικό, από το οποίο δε μπορεί κανείς να ξεφύγει, όπως ο Matthew McConaughey και ο Woody Harrelson δε μπορούν να ξεφύγουν από την υπόθεση που ερευνούν.
     Δε θα έγραφα όμως για το True Detective αν πριν λίγες μέρες δεν είχα δει στο brainpickings την εξαιρετική δουλειά της φωτογράφου Jane Dorn με φωτογραφίες από εγκαταλελειμμένα κτίρια του αμερικάνικου Νότου, οι οποίες μου υπέβαλαν την ίδια απόκοσμη αίσθηση με αυτή του τοπίου στο True Detective. Η παρακμή, η παραίτηση κι η απουσία είναι παρόντα στη δουλειά της, κάνοντάς μας να σκεφτούμε το φευγαλέο της ανθρώπινης ύπαρξης και το θάνατο, μια σκέψη που στοιχειώνει όλους τους ανθρώπους, κι ας μην είναι ιδιοφυείς, κυνικοί ντετέκτιβ που ερευνούν φόνους στη Λουιζιάνα. Άλλωστε όλοι βρισκόμαστε στον ίδιο λάκκο αλλά -για να συνδέσω τη διάσημη ρήση του Όσκαρ Ουάιλντ με την τελευταία σκηνή του True Detective- κάποιοι από μας κοιτάζουν τ' αστέρια.

 

 

 

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΩΝ ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΩΝ

 
     Το "Grave of the fireflies" (1988) είναι μια από τις ωραιότερες αντιπολεμικές ταινίες, που ωστόσο παραμένουν άγνωστες στο ευρύ κοινό, όπως και το "Έλα να δεις" του Έλεμ Κλίμοφ. Στην περίπτωση του "Grave of the fireflies", αυτό ίσως έχει να κάνει με το ότι η ιστορία που αφηγείται προέρχεται από το "άλλο" στρατόπεδο κι εδώ οι κακοί είναι οι Αμερικάνοι, που άλλωστε ήταν υπεύθυνοι για ένα από τα βαρύτερα εγκλήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τη ρίψη της ατομικής βόμβας, για το οποίο δεν τιμωρήθηκαν ποτέ από κανένα δικαστήριο. Ακόμη, η ταινία είναι κινουμένων σχεδίων, πράγμα που φέρνει στο μυαλό ταινίες για παιδιά, παραμύθια και άλλα τέτοια χαρωπά, μα σε καμία περίπτωση ένα αντιπολεμικό δράμα. Όπως όμως λέει ο Roger Ebert, "η συναισθηματική εμπειρία είναι τόσο δυνατή, που σε κάνει να αναθεωρήσεις όσα πιστεύεις για τα κινούμενα σχέδια"
     "Ο τάφος των πυγολαμπίδων" λοιπόν, γυρίστηκε το 1988 στα περίφημα studio Ghibli από τον Isao Takahata, στενό συνεργάτη του Hayao Miyazaki, και βασίστηκε σε ένα ημιαυτοβιογραφικό βιβλίο του Nosaka Akiyuki. Αφηγείται την ιστορία ενός έφηβου αγοριού, του Seita και της μικρής του αδελφής, της Setsuko, που είναι περίπου τεσσάρων ετών. Όταν η μητέρα τους πεθαίνει στους βομβαρδισμούς των Αμερικάνων, τα δύο αδέρφια πηγαίνουν να ζήσουν με μια μακρινή τους θεία, η οποία, όσο τα τρόφιμα σπανίζουν, τόσο πιο σκληρή γίνεται με τα δυο παιδιά. Τελικά, ο Seita παίρνει την απόφαση να φύγουν και να εγκατασταθούν σε ένα εγκαταλειμένο καταφύγιο. Στην αρχή φαίνεται να τα καταφέρνουν, όμως με τον καιρό γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρουν τροφή. Τελικά, η Setsuko πεθαίνει από ασιτία και ο Seita την ακολουθεί λίγες μέρες μετά, όπως βλέπουμε στην αρχική σκηνή της ταινίας. Μετά το θάνατό τους, οι ψυχές των δύο παιδιών ενώνονται και μας αφηγούνται την ιστορία τους...
     Η υπόθεση είναι τέτοια, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εντελώς μελό αποτέλεσμα, πράγμα που δε συμβαίνει. Το συναίσθημα είναι αβίαστο και ανεπιτήδευτο κι η ταινία, παρ' όλο που μιλά για τη φρίκη του πολέμου, είναι τρυφερή και ποιητική. Επικεντρώνεται στη σχέση των δύο παιδιών και την προσπάθειά τους όχι μόνο να επιβιώσουν αλλά και να κρατήσουν ζωντανή την ομορφιά της ζωής, όπως στη σκηνή που πιάνουν πυγολαμπίδες για να φωτίσουν το καταφύγιο μέσα στη νύχτα. Τα δυο παιδιά έχουν μόνο το ένα το άλλο και το ένα προσπαθεί να στηρίξει το άλλο όπως μπορεί- κυρίως με την αγάπη. Αλλά η αγάπη δεν είναι αρκετή - ιδίως σε καιρό πολέμου. Θα κλείσω με τα λόγια του Roger Ebert: "ναι, είναι κινούμενα σχέδια και τα παιδιά έχουν μάτια σαν πιατάκια του καφέ αλλά ανήκει σε κάθε λίστα με τις μεγαλύτερες πολεμικές ταινίες που έγιναν ποτέ".

Η ΩΡΑΙΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ

 

 

ΑΝ ΚΑΠΟΙΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΓΥΡΙΖΟΝΤΑΝ ΣΕ ΑΛΛΗ ΕΠΟΧΗ

     Ένα ακόμα κινηματογραφικό post, με μια πανέξυπνη ιδέα: τι θα γινόταν αν κάποιες ταινίες γυρίζονταν σε άλλη εποχή; Ποιοι θα ήταν τότε οι πρωταγωνιστές και ποιος θα ήταν ο σκηνοθέτης; Θα μπορούσε να είναι παιχνίδι για σινεφίλ - κάτι σαν παντομίμα με ταινίες στο πιο δύσκολο - ή θα μπορούσε να είναι πηγή έμπνευσης για γραφίστες, όπως ο Peter Stults, που έχει κάνει καταπληκτική δουλειά, την οποία μπορείτε να βρείτε στο www.behance.net. Δε μπορώ ν' αποφασίσω ποιο είναι το αγαπημένο μου: Ο Peter Sellers στη "Μέρα της Μαρμότας"; Το "Trainspotting" με την dream -team των Άγγλων ηθοποιών των sixties και μάλιστα με σκηνοθέτη τον Godard; Ή μήπως ο Frank Zappa στο ρόλο του  Big Lebowski; Μμμ... όσο το σκέφτομαι, ο συνδυασμός Frank Zappa με David Bowie και Iggy Pop μου φαίνεται ο πλέον ακαταμάχητος... Εσάς ποιο "ριμέικ" σας αρέσει περισσότερο; Κι ακόμα, ποια άλλη ταινία θα μπορούσατε να σκεφτείτε να ταξιδεύει στο παρελθόν;

 

 

 

 

 

 

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ JARMUSCH

     Προσπαθούσα να βρω ένα βίντεο για το αφιέρωμα στον καφέ και φυσικά το μυαλό μου πήγε αμέσως στον Jarmusch. Δεν είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες - παραείναι cool για τα γούστα μου - αλλά με το "Coffee and Cigarettes" απέδωσε τον πρέποντα φόρο τιμής στο θεϊκό αυτό ρόφημα. Σκεφτόμουν ένα βίντεο με όλες τις σκηνές που οι ήρωες απολαμβάνουν τον καφέ τους, ωστόσο αυτό που βρήκα στο you tube ήταν ακόμα ωραιότερο από αυτό που είχα στο νου μου: κάθε μοτίβο των ταινιών του Jarmusch έχει τη θέση του στο βίντεο της Johanna Vaude και καθώς οι εικόνες διαδέχονται η μία την άλλη, συνειδητοποιούμε τη βασική ιδέα στο φιλμικό σύμπαν του σκηνοθέτη: ο κόσμος μας είναι αλλόκοτος και γοητευτικός, είναι γεμάτος θλίψη και γεμάτος ομορφιά, είναι ο πραγματικός κόσμος κι είναι ταυτόχρονα ο κόσμος των ονείρων.