Δευτέρα 26 Αυγούστου 2013

HOT KNIFE

     Το παρακάτω τραγούδι, προέρχεται από το τελευταίο άλμπουμ της Fiona Apple, "Idler Wheel", του 2012. Πέρα από το ότι είναι ένα τρομερά δυνατό κομμάτι, το βίντεο, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από ένα μήνα, είναι γυρισμένο από τον Paul Thomas Anderson, σκηνοθέτη, μεταξύ άλλων, των "Boogie Nights", "There will be blood" και "The Master". Πρόκειται για κάτι εξαιρετικά απλό: αποτελείται κυρίως από κοντινά πλάνα της τραγουδίστριας σε άσπρο- μαύρο. Ωστόσο, έχει όλα τα χαρακτηριστικά του τρόπου κινηματογράφισης του Anderson: ένταση, πάθος κι η αίσθηση ότι τα πρόσωπα απογυμνώνονται μπροστά στον θεατή. Η σύμπραξη των δύο, που υπήρξαν ζευγάρι για πολλά χρόνια κι έχουν συνεργαστεί και σε παλιότερα τραγούδια της Apple, οδήγησε σ'ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα, κατά τη δική μου γνώμη τουλάχιστον, που δε μπορώ να σταματήσω να το ακούω (και να το βλέπω) όλον αυτό το μήνα!

Υ.Γ.: Πάντως, κρίμα που χωρίσανε. Ωραίο ζευγάρι.


Παρασκευή 23 Αυγούστου 2013

Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΑΛΜΥΡΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

     Όλους αυτούς τους μήνες που έχω το μπλογκ, κάνω αναρτήσεις για αγαπημένα βιβλία, τραγούδια και ταινίες, όμως ούτε μία φορά δεν έχω αναφερθεί σε αγαπημένα κόμιξ, παρ' όλο που πρόκειται για
μια τέχνη που αγαπώ εξίσου και για πολλά χρόνια το βιβλιοπωλείο της ΒΑΒΕΛ στη γωνία Σόλωνος και Ζωοδόχου Πηγής ήταν για μένα ένας επίγειος παράδεισος. Είναι καιρός ν' αποκαταστήσω αυτή την αδικία, γράφοντας για την αγαπημένη περιπέτεια του αγαπημένου μου ήρωα, που δεν είναι άλλος από τον Κόρτο Μαλτέζε, τον καπετάνιο δίχως πλοίο, τον ρομαντικό περιπλανώμενο. Πιο πάνω χρησιμοποίησα τη λέξη "περιπέτεια" αντί για τη λέξη "ιστορία", αφού "Η Μπαλάντα της Αλμυρής Θάλασσας" είναι ο ορισμός της περιπέτειας: βρισκόμαστε στις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού, όταν δύο νέα παιδιά, ο Κάιν κι η πανέμορφη Πανδώρα επιζούν από ένα ναυάγιο και περισυλλέγονται από ένα πειρατικό πλοίο με ιθαγενείς ναυτικούς κι έναν αδίστακτο καπετάνιο που έχει το ίδιο όνομα και την ίδια εμφάνιση με τον διαβόητο Ρασπούτιν... Στη συνέχεια, μπαίνουν στην ιστορία ο Κόρτο Μαλτέζε, ο μυστηριώδης "Καλόγερος", ένας Μαορί θαλασσοπόρος, μία φυλή κανίβαλων κι ένας ιδεαλιστής Γερμανός αξιωματικός. Τι μεγαλειώδες μείγμα! Τι συναρπαστική περιπέτεια! Σαν να'χεις αναμείξει τους ήρωες του Μέλβιλ και του Κόνραντ με τις ζωές του Ρεμπώ και του Γκωγκέν!
     Από αυτό το μωσαϊκό τρομερών χαρακτήρων, ο πιο ξεχωριστός είναι ο Κόρτο Μαλτέζε, ο οποίος στη συνέχεια έγινε ο ήρωας της ομώνυμης σειράς κόμιξ. Γιος μιας Ανδαλουσιανής τσιγγάνας κι ενός Άγγλου αξιωματικού του πολεμικού ναυτικού, κληρονόμησε από τον πατέρα του τη δυνατότητα να κρατά πάντα την ψυχραιμία του κι απο τη μητέρα του την ικανότητα να κινείται μέσα σε μαγικούς, ονειρικούς κόσμους. Πάνω απ' όλα όμως, ο Κόρτο Μαλτέζε χαρακτηρίζεται αφενός από  την αγάπη για την περιπέτεια και την ελευθερία, κι αφετέρου από τον αυτοσαρκασμό, μιας και ποτέ δεν φαίνεται να παίρνει τον εαυτό του στα σοβαρά. Αυτά τα χαρακτηριστικά βέβαια τα κληρονόμησε από τον δημιουργό του, τον Ούγκο Πρατ, έναν Βενετσιάνο που πέρασε τα παιδικά και τα νεανικά του χρόνια στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική, έναν αντιαποικιοκράτη περιπλανώμενο, έναν γοητευτικό παραμυθά. Μα, για ποιον από τους δύο μιλάω; Για τον Κόρτο Μαλτέζε ή για τον Ούγκο Πρατ; Ξέρω 'γω... Μπορεί να' ναι πάλι αυτή η ιστορία με τα δυο φεγγάρια, που λέει κι ο Κόρτο στο "Τάνγκο"... Εμείς εδώ όμως είμαστε ακόμα στην πρώτη περιπέτεια, στη "Μπαλάντα της Αλμυρής Θάλασσας":

 -"Έι, ρομαντικό μου κοριτσάκι!"
 -"Καλημέρα Κόρτο Μαλτέζε!"
 - "Αχ, τι όμορφη που είσαι! Ποιος ξέρει γιατί, μου θυμίζεις ένα ταγκό του Αρόλα που άκουγα στο καμπαρέ "Πάρντα Φλόρα" στο Μπουένος Άιρες."
- "Μήπως υπήρχε κάποια που μου έμοιαζε;"
- "Όχι! Ακριβώς γιατί δε μοιάζεις με καμιά άλλη ήθελα πάντα να σε συναντήσω... Σ' ένα οποιοδήποτε μέρος..."
-" Δεν θα έρθω μαζί σου Κόρτο Μαλτέζε."
-" Το ξέρω!" "Αντίο Πανδώρα!"
-" Γεια σου Κόρτο Μαλτέζε!..."

Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

ΌΛΟΣ Ο ΠΡΟΥΣΤ ΣΕ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΈΝΑ ΛΕΠΤΟ!

     Μερικές φορές νιώθω άσχημα για το εξής: ενώ γράφω σ' αυτό το μπλογκ για τη λογοτεχνία, υπάρχουν σημαντικά μυθιστορήματα, όπως το "Μόμπι Ντικ" και ο "Οδυσσέας", που δεν τα έχω διαβάσει. Δηλαδή, όχι μόνο δεν τα έχω διαβάσει, αλλά παραδέχομαι την άγνοιά μου ευθαρσώς, χωρίς μάλιστα κάτι τέτοιο να μ' εμποδίζει να κάνω σχετικές αναρτήσεις. Πραγματικά, ντρέπομαι, ντρέπομαι πολύ! Πώς θεωρώ τον εαυτό μου αναγνώστρια, αν δεν έχω διαβάσει βιβλία- ογκόλιθους; Κι όταν λέω ογκόλιθους, δεν εννοώ μόνο ως προς την αξία, αλλά κι ως προς τον καθ' αυτό όγκο. Μετά όμως, μου έρχεται μια σκέψη που αναπτερώνει το ηθικό μου κι επαναφέρει την πίστη στον εαυτό μου: έχω διαβάσει το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" του Προυστ! ΟΛΟΚΛΗΡΟ! Αυτό μάλιστα! Αυτό αποτελεί κατόρθωμα! Κι αν δεν πιστεύετε έμένα, που, τελοσπάντων, μπορεί να τα παραλέω, θα πιστέψετε σίγουρα τους Monty Python, οι οποίοι, στο παρακάτω βίντεο, διοργανώνουν έναν διαγωνισμό περιληπτικής απόδοσης του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" σε λιγότερο από ένα λεπτό αλλά όλοι οι συμμετέχοντες αποτυγχάνουν. Πολύ λογικό.


Κυριακή 18 Αυγούστου 2013

ΤΕΣΤ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΠΟΣΟ ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΟΣ ΕΙΣΑΙ;

     Σήμερα, ένα τεστ προσωπικότητας, σαν αυτά που υπήρχαν παλιά στα περιοδικά: "τι τύπος διακοπών είσαι", "πόσο ταξιδιωτικός τύπος είσαι" κι άλλα τέτοια. Μπορεί να υπάρχουν ακόμα δηλαδή, απλώς εγώ δε διαβάζω πια περιοδικά... Οι ερωτήσεις προέρχονται εξ ολοκλήρου από το μυαλό μου και δεν έχουν καμία αντικειμενική βάση, όπως συμβαίνει με όλα τα τεστ αυτού του τύπου. Υποτίθεται ότι σε όσο περισσότερες ερωτήσεις απαντάτε με ναι, τόσο περισσότερο βιβλιόφιλος είστε. Αν έχετε ναι σε όλα, θα σας δώσω συγχαρητήρια, αλλά, εντάξει, μην το παρακάνετε, όλο διάβασμα, διάβασμα, βγείτε και λιγάκι έξω!

ΠΟΣΟ ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΟΣ ΕΙΣΑΙ;


1.      Ποτέ δε φεύγεις από το σπίτι χωρίς ένα βιβλίο στην τσάντα. 

2.      Χαίρεσαι πιο πολύ όταν αγοράζεις βιβλία, παρά όταν αγοράζεις ρούχα.

3.      Έχεις χάσει τη στάση σου, επειδή ήσουν τελείως απορροφημένος/η στο βιβλίο που διάβαζες.

4.      Νιώθεις ότι ένα είδος μυστικής συγγένειας με όσους διαβάζουν κάποιο βιβλίο σε δημόσιο χώρο.

5.      Σε πιάνουν τα νεύρα σου όταν φτάνεις στην αίθουσα αναμονής του ιατρείου και συνειδητοποιείς ότι ξέχασες να πάρεις μαζί σου ένα βιβλίο.

6.      Δεν καταλαβαίνεις πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν διαβάσει ποτέ έστω και ένα βιβλίο. Νιώθεις γι' αυτούς μια κάποια περιφρόνηση.
   
7.      Συνέχεια λες ότι δε θ' αγοράσεις άλλα βιβλία, γιατί έχουν γεμίσει όλο το σπίτι κι άλλωστε έχεις τόσα που δεν έχεις διαβάσει ακόμα, αλλά πάντα αναιρείς την απόφασή σου.
  
8.      Δε δανείζεις ποτέ βιβλία κι αν τα δανείσεις, τους αναγκάζεις να υποσχεθούν ότι θα τα προσέχουν και δε θα τα λερώσουν, ούτε θα τα τσακίσουν. Στο τέλος εκνευρίζονται και δε θέλουν ούτε τα βιβλία σου, ούτε τίποτε άλλο από σένα.

9.      Αγχώνεσαι για το αν θα προλάβεις να διαβάσεις όλα τα βιβλία που θα' θελες μέχρι να πεθάνεις.


10.  Όταν θέλεις λίγες στιγμές ηρεμίας, κλείνεις πίσω σου την πόρτα και κοιτάζεις τα βιβλία στα ράφια της βιβλιοθήκης σου.

11.   Ο παράδεισος είναι για σένα ένα είδος βιβλιοθήκης...


Νικόλαος Λύτρας

Τετάρτη 14 Αυγούστου 2013

SLACKER

     Κάθε χρόνο, εδώ και μια δεκαετία περίπου, τον Δεκαπενταύγουστο τυχαίνει να είμαι στην Αθήνα. Δηλαδή, ψέμματα: δεν τυχαίνει ακριβώς, κατά κάποιο τρόπο επιδιώκω να βρίσκομαι εδώ.
Οποιοδήποτε άλλο μέρος είναι γεμάτο κόσμο κι όλοι έχουν αυτή την αγχωτική επιθυμία να περάσουν καλά και να κάνουν ένα σωρό πράγματα: να ξενυχτήσουν, να μεθύσουν, να μαυρίσουν, να παίξουν ρακέτες... Ειδικά αυτό το τελευταίο, η πιθανότητα δηλαδή να βρεθώ σε μια παραλία όπου διάφοροι παίζουν μανιωδώς ρακέτες και πρέπει να περάσω ανάμεσα από διασταυρούμενα πυρά για να μπω στη θάλασσα, μου φέρνει ίλιγγο και μόνο που το σκέφτομαι. Αντιθέτως, στην Αθήνα επικρατεί απόλυτη ηρεμία: οι δρόμοι είναι άδειοι και τα μαγαζιά κλειστά, άρα, δεν υπάρχει καμία πίεση για οποιαδήποτε δραστηριότητα, μπορώ ν' αφιερώσω όλη τη μέρα στο να μην κάνω ΤΙΠΟΤΑ! Έχω όλο το χρόνο ν' αράζω με φίλους και ν' αναπτύσσουμε αβάσιμες θεωρίες, ν' αναλύουμε τις ταινίες που είδαμε πρόσφατα και να διαφωνούμε για το ποιο είναι το καλύτερο σουβλάκι στο λεκανοπέδιο.
      Ή μπορώ να συναντήσω ασυνήθιστους ανθρώπους που τον υπόλοιπο καιρό χάνονται μέσα στην πολυκοσμία. Πραγματικά έχει τύχει αρκετές φορές τέτοια μέρα να γνωρίσω αλλόκοτες περιπτώσεις: Πέρσι, καθώς περπατούσα στην άδεια Πανεπιστημίου, με πλησίασε ένας τύπος κι άρχισε να με συμβουλεύει να πίνω νερά, πολλά νερά, συνέχεια νερά τώρα με τις ζέστες για να μην πάθω αφυδάτωση κι αφού τον διαβεβαίωσα ότι θα το κάνω, συνέχισε να επαναλαμβάνει: "νερά, πολλά νερά, όλη την ώρα νερά..." Έχω τύχει και σε ένα- δυο συνωμοσιολόγους που μου εξηγούσαν κοιτάζοντας γύρω τους ανήσυχα, ότι πίσω από "όλα αυτά" βρίσκονται οι Εβραίοι. Πιο πολύ όμως θυμάμαι την ηθοποιό Ταϋγέτη, που την είχα δει πριν πολλά χρόνια στο τρόλεϋ, ένα από εκείνα τα παλιά, τα κίτρινα, τα σοβιετικά, που για κλιματισμό άφηναν τις πόρτες ανοιχτές. Έμοιαζε βγαλμένη από μιαν άλλη εποχή: φορούσε λευκό πλατύγυρο καπέλο, φόρεμά, κραγιόν και φανταχτερά κοσμήματα -όλα ασορτί, όλα φούξια- και φώναζε στον οδηγό που έτρεχε στους άδειους δρόμους να πηγαίνει σιγότερα γιατί αλλιώς μπορεί να χτυπήσει...
     Πώς όμως μου ήρθαν όλα αυτά; Για ποιο λόγο σας τα λέω; Α, ναι. Ο λόγος είναι το φιλμ που σκέφτηκα να αναρτήσω σήμερα, το Slacker του Richard Linklater, το οποίο αφηγείται κάτι παρόμοιο μ' αυτό που γράφω κι εγώ πιο πάνω. Βέβαια, το "αφηγείται" δεν είναι ιδιαίτερα ακριβές σ' αυτή την περίπτωση, αφού στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν κεντρικοί ήρωες, ούτε πλοκή, ούτε καν δράση. Υπάρχουν μόνο σύντομες συναντήσεις και συζητήσεις μεταξύ ανθρώπων που ανήκουν κατά κάποιο τρόπο στο κοινωνικό περιθώριο και περνούν την ώρα τους χωρίς να κάνουν κάτι παραγωγικό. Η κάμερα ακολουθεί κάποιον περαστικό για λίγο, καταγράφει όσα λέει και μετά  επικεντρώνεται σε κάποιον άλλο που περνά εκείνη τη στιγμή από το πλάνο. Άλλες συναντήσεις είναι αστείες, άλλες κάπως θλιβερές κι άλλες απλώς παράξενες. Γενικά, δηλαδή, η ταινία είναι παράξενη και πολλές φορές μπορεί ν' αναρωτηθείτε τι είναι αυτό που βλέπετε. Ωστόσο, είναι, κατά τη γνώμη μου, εξαιρετική και, παρά την αμήχανη υποδοχή της όταν κυκλοφόρησε, κατάφερε να εκφράσει και να χαρακτηρίσει τους νέους μιας ολόκληρης γενιάς, αυτής της δεκαετίας του 90 ως "slackers", δηλαδή άτομα που αποφεύγουν τη δουλειά ή γενικότερα την κοπιώδη προσπάθεια. Ε ρε και να ξέραμε τότε πόσο θα αντιστρέφονταν αργότερα οι όροι κι αντί ν' αποφεύγουμε εμείς τη δουλειά, θα απέφευγε η δουλειά εμάς...




Πέμπτη 8 Αυγούστου 2013

ABBEY ROAD

     Στις 8 Αυγούστου του 1969, οι Beatles έκαναν τη φωτογράφιση για το εξώφυλλο του τελευταίου δίσκου που ηχογράφησαν, το πασίγνωστο "Abbey Road". Πρόκειται για το πιο εμπορικό άλμπουμ στην ιστορία τους κι ακόμη, αυτό με το διασημότερο εξώφυλλο, πιο διάσημο κι από εκείνο του "Sergeant Pepper's". Φαίνεται παράξενο: δεν είναι ούτε περίτεχνο, ούτε προκλητικό, ούτε το έχει σχεδιάσει κάποιος διάσημος καλλιτέχνης, ωστόσο έχει αντιγραφεί από πάρα πολλά συγκροτήματα μέχρι σήμερα κι οπαδοί των Beatles που επισκέπτονται το Λονδίνο φωτογραφίζονται απαραιτήτως την ώρα που διασχίζουν τη διάσημη οδό, η οποία αποτελεί πια αξιοθέατο. Το bibliokult λοιπόν, επειδή δίνει στο μύθο όση σημασία δίνει και στο ίδιο το έργο, παραθέτει φωτογραφίες από τη θρυλική φωτογράφιση (πηγή: www.retronaut.com ), καθώς και το εναρκτήριο τραγούδι του άλμπουμ, μιας και πάντα ζητάω αφορμή να βάλω λίγο beatles στο blog!

 

Κυριακή 4 Αυγούστου 2013

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΤΟΥ JEAN RENOIR

Σήμερα, μια από τις αγαπημένες μου ταινίες, "το ποτάμι" (1951) του Jean Renoir, του γιου του ιμπρεσσιονιστή ζωγράφου Pierre Auguste Renoir. Αν και αφοσιώθηκε σε μια τέχνη διαφορετική από αυτή του πατέρα του, κάθε πλάνο του είναι σαν πίνακας ζωγραφικής, ειδικότερα όταν κινηματογραφεί την υπέροχη ινδική φύση. Άλλωστε, η Ινδία είναι ο πραγματικός πρωταγωνιστής αυτής της ταινίας: το φως, τα τοπία και η πλούσια ινδική παράδοση ως μέρη ενός μαγικού, σαγηνευτικού κόσμου που σε παρασύρει μέσα του, αρκεί ν' αφεθείς να τον ανακαλύψεις. Ο ρυθμός της ταινίας είναι αργός, όχι όμως βαρετός. Κυλάει όπως το ποτάμι και σε μεταφέρει στο εξωτικό τοπίο, ακόμα κι αν βρίσκεσαι σε κάποιο μικρό διαμέρισμα της άδειας, αυγουστιάτικης Αθήνας...

Η σημερινή ανάρτηση είναι αφιερωμένη στη Χ.Δ., με την ευχή να ξαναπάμε μαζί στην Ινδία!


Παρασκευή 2 Αυγούστου 2013

ΈΧΟΥΜΕ ΚΑΘΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΚΟΙΜΟΜΑΣΤΕ

ή μήπως όχι;
γιά σκέψου νά ανήκε στο κράτος
      ο ύπνος
τα πράγματα θάτανε δύσκολα
θ' αγοράζαμε ύπνο με δελτίο; ή ελεύθερα; καί πόσο;
κι άν είχε παραχωρηθεί στήν ιδιωτική πρωτοβουλία; ποιά
      η τιμή του σήμερα;
θα πεθαίναμε από εγρήγορση χωρίς χρήματα;
οι πάσχοντες από αϋπνίες τυχερώτεροι λιγάκι
      - δεν είν' έτσι;

για σκέψου νά μή μας ανήκε ο ύπνος

Ν.Δ. Καρούζος, Φαρέτριον, Εκδόσεις Ύψιλον


φωτογραφία: Κωνσταντίνος Μάνος, 1964