ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΑΓΓΕΛΘΕΙ ΣΤΗ ΒΑΡΚΑ ΤΟΥ ΧΑΡΟΝΤΑ

Το τοπίο είναι πιο όμορφο από ό,τι είχαμε φανταστεί:

αυτά τα τείχη που πέφτουν κατακόρυφα πάνω μας, 

εκείνος ο μαύρος ήλιος που βασιλεύει πάνω από τη λίμνη, 

πέρα, στα δεξιά της βάρκας, ένα ουράνιο τόξο που διαθλάται στην ομίχλη.

Όμως, αυτό το μεταλλικό νόμισμα ανάμεσα στα δόντια,

αυτός ο οβολός που οφείλουμε να δαγκώνουμε ως το τέρμα του ταξιδιού, 

φράζει το στόμα που θέλει να τραγουδήσει.

Να τραγουδήσει γι' αυτές τις θλιμμένες ψυχές που κάθονται στον πάγκο, 

καθώς ο ναύκληρος σημαίνει με το μαστίγιο το τέμπο, 

καθώς παραγγέλλει να κωπηλατούν δίχως αναπαμό,

κάθε φορά πιο γερά, κάθε φορά πιο γρήγορα, πιο πέρα από το φως.

Οράσιο Καστίγιο, μτφρ.Χαράλαμπος Δήμου, Οι εκδόσεις των συναδέλφων

Ο ΑΓΧΙΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΩΜΟΥΣ

Όλοι κουβαλάμε, σαν τον Αινεία, τον πατέρα μας στους ώμους.
Όταν είμαστε ακόμα αδύναμοι, το βάρος του μας εμποδίζει
    στην πορεία,
αλλά ύστερα γίνεται όλο και πιο ελαφρύ,
ώσπου μια μέρα παύει να γίνεται αισθητό
και αντιλαμβανόμαστε ότι έχει πεθάνει.
Τότε τον εγκαταλείπουμε για πάντα
σε μια στροφή του δρόμου
και σκαρφαλώνουμε στους ώμους του παιδιού μας.

Οράσιο Καστίγιο, μτφρ. Χαράλαμπος Δήμου, Οι εκδόσεις των συναδέλφων

EVERYBODY GO SURFIN'

 

 surfin' USA (beach boys)

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΥΡΙΑ;

     Ποια είναι λοιπόν η κυρία που ποζάρει περιχαρής μπροστά από μία σανίδα του σερφ ονόματι "Fred"; Η Agatha Christie!! Ξέρω, δεν το περιμένατε. Ούτε κι εγώ. Πάντα φανταζόμουν την Agatha Christie σαν τη Miss Marple, τη διάσημη ηρωίδα της: μια γηραιά κυρία που πίνει το τσάι της κάθε μέρα στις πέντε το απόγευμα κι η εντονότερη φυσική δραστηριότητα, στην οποία θα μπορούσε να επιδοθεί, θα ήταν το κλάδεμα των τριανταφυλλιών στον κήπο. Κι όμως! Πέρα από τα ταξίδια της στη Μέση Ανατολή με τον δεύτερο σύζυγό της, που ήταν αρχαιολόγος, κατά τη διάρκεια του πρώτου γάμου της, στην αρχές της δεκαετίας του 20, γύριζε ανά τον κόσμο, αναζητώντας το τέλειο κύμα! Αρχικά, επισκέφθηκε τη Νότια Αφρική, μετά τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία και τέλος το Γουακίκι της Χαβάης, από όπου και η παραπάνω φωτογραφία. Εκεί ήταν που έμαθε να "σερφάρει" όρθια κι ήταν μάλιστα μια από τις πρώτες Ευρωπαίες που κατόρθωναν κάτι τέτοιο... Δηλαδή, όλοι αυτοί οι σέρφερ με τα τέλεια κορμιά, τα τατουάζ και τα γυαλιά- καθρέφτες που κατακλύζουν τις παραλίες κάθε καλοκαίρι, μοιράζονται με την Agatha Christie την ίδια αγάπη για το σέρφινγκ... Κοίτα να δεις κάτι πράγματα! Κι εγώ βέβαια μοιράζομαι την ίδια αγάπη με την Agatha Christie, όχι όμως για το σέρφινγκ, ούτε για κανένα άλλο άθλημα (όπως διαπιστώνετε, δεν είμαι αυτό που λέμε "αθλητικός τύπος"...) αλλά για το αστυνομικό μυθιστόρημα. Μάλιστα, συμπεριλαμβάνω τις ιστορίες της στα κορυφαία καλοκαιρινά αναγνώσματα. Πολλά φιλιά!

Και για όσους είναι δύσπιστοι, ιδού και μια φωτογραφία επί το έργον...

MOBY DICK- BIG READ

     Σε μια από τις πρώτες αναρτήσεις σ' αυτό το μπλογκ, είχα αναφερθεί στο "Μόμπι Ντικ" ως ένα από τα βιβλία που θέλω να διαβάσω. Ωστόσο, δεν το έχω διαβάσει ακόμα και δε γνωρίζω πότε θα το καταφέρω. Φαίνεται σαν να μην πρόκειται απλώς για την ανάγνωση ενός μυθιστορήματος, αλλά σαν να ετοιμάζομαι κι εγώ να ταξιδέψω με το φαλαινοθηρικό αναζητώντας τη μεγάλη άσπρη φάλαινα. Πράγματι, πολλοί έχουν χαρακτηρίσει το ίδιο το μυθιστόρημα φαλαινοειδές, καθώς μοιάζει να κλείνει μέσα του το ίδιο το θαλάσσιο τέρας. Ο Μέλβιλ, ως άλλος Άχαμπ, αναμετρήθηκε με ένα τεράστιο θέμα και κατάφερε να το δαμάσει. Βέβαια, το έργο δεν είχε την ανταπόκριση που περίμενε, μιας και ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του κι οι αναγνώστες δυσκολεύονταν να το προσεγγίσουν και να το κατανοήσουν. Γι' αυτό, δεν είναι απλώς "το μεγάλο αμερικάνικο μυθιστόρημα" αλλά "το μεγάλο αδιάβαστο αμερικάνικο μυθιστόρημα".
     Αν όμως άλλοι το διαβάσουν για μας; Για να γίνω πιο σαφής, την άνοιξη του 2011, η καλλιτέχνις Angela Cockayne και ο συγγραφέας Philip Hoare οργάνωσαν μια σειρά εκδηλώσεων στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, με θέμα το Μόμπι Ντικ και ζήτησαν από καλλιτέχνες, συγγραφείς, μουσικούς, επιστήμονες και ακαδημαϊκούς ν' ανταποκριθούν στο θέμα. Αποτέλεσμα αυτής της εργασίας ήταν το μη κερδοσκοπικό "big read project", στο οποίο διάφορες προσωπικότητες, διάσημες ή λιγότερο διάσημες διαβάζουν ένα από τα 135 κεφάλαια του "Μόμπι Ντικ" και, αντίστοιχα, ένας καλλιτέχνης παρουσιάζει ένα έργο εμπνευσμένο από το βιβλίο. Οι πιο γνωστοί από τους συμμετέχοντες, οι οποίοι δούλεψαν αφιλοκερδώς, είναι η ηθοποιός Tilda Swinton, που διαβάζει το πρώτο κεφάλαιο, και ο επίσης ηθοποιός και συγγραφέας Stephen Fry, που διαβάζει το δέκατο κεφάλαιο. Όλη αυτή η δουλειά είναι ελεύθερα προσβάσιμη στο διαδίκτυο, όμως όσοι θέλουν, μπορούν να προσφέρουν κάποια δωρεά στην παγκόσμια οργάνωση Whale and Dolphin Conservation (http://www.wdcs.org/bigread.php).
     Πρόκειται άραγε να διαβάσω το βιβλίο δια αντιπροσώπου; Όχι. Ίσως ακούσω κάποια κεφάλαια και πάλι αποσπασματικά. Ποιο το νόημα επομένως για κάτι τέτοιο; Όπως γράφουν οι εμπνευστές του "big read", "ο Μόμπτι Ντικ είναι μια εναλλακτική Βίβλος, και ως τέτοια είναι ώριμη για επανερμηνεία σ' αυτόν τον νέο κόσμο των νέων media".

Ακούστε λοιπόν τα 135 κεφάλαια του έργου εδώ:  http://www.mobydickbigread.com/

ΜΙΛΑ ΣΙΓΑ, ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΑΞΕΝΙΑ ΦΩΝΗ ΤΗΣ BILLIE

     Σήμερα είχα σκοπό να γράψω κάτι άλλο, όταν όμως άνοιξα το μέιλ στο οποίο ο  Σ.Μ. μου' χει στείλει αυτό το υπέροχο τραγούδι του Kurt Weil με τη φωνή της Billie Holiday, σκέφτηκα ότι τίποτε άλλο δεν ταιριάζει περισσότερο σ' αυτή τη στιλπνή βραδιά της άνοιξης που γλιστρά προς το καλοκαίρι... Καλό βράδυ!

ΚΑΛΗΜΕΡΑ!

Κ

                  κι ένα συνοδευτικό τραγουδάκι!

ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ

 

     Κάθε χρόνο περιμένω τις καινούριες ταινίες με ανυπομονησία κι αν δεν καταφέρω να δω κάποια απ' αυτές που μου'χουν τραβήξει το ενδιαφέρον, φροντίζω να τακτοποιήσω την εκκρεμότητα μέσα στο καλοκαίρι, σε κάποιο θερινό σινεμά. Φέτος είδα πολλά ωραία, ωστόσο μία είναι η τανία που περιμένω με τεράστια ανυπομονησία: το "Πριν τα Μεσάνυχτα" του Richard Linklater, το οποίο θα βγεί στους ελληνικούς κινηματογράφους στις 13 Ιουνίου. Θα μπορούσα να πω ότι το περιμένω εδώ κι εννέα χρόνια, αφού ακολουθεί το "Πριν το Ηλιοβασίλεμα" του 2004 και το "Πριν το Ξημέρωμα" του 1995.
     Στην πρώτη ταινία οι δύο πρωταγωνιστές (Ethan Hawke, Julie Delpy), που γνωρίζονται στο τραίνο κι αποφασίζουν να κατέβουν στη Βιέννη και να περάσουν μαζί όσες ώρες απομένουν ως το ξημέρωμα, είναι 20+. Μιλούν κυρίως για το μέλλον και τα όνειρά τους και τα πρόσωπά τους λάμπουν από την επιθυμία να ζήσουν τη ζωή που ανοίγεται μπροστά τους και να γευτούν όσα έχει να τους προσφέρει. Στη δεύτερη ταινία ξανασυναντιούνται στο Παρίσι και περιφέρονται στην πόλη συζητώντας ως το ηλιοβασίλεμα. Έχουν περάσει τα 30 κι οι συζητήσεις τους αναφέρονται πιο πολύ στο παρόν και το παρελθόν παρά στο μέλλον. Έχουν βιώσει αρκετές επιτυχίες κι αποτυχίες και το βλέμμα τους έχει χάσει κάτι από τη λάμψη και τη φρεσκάδα του, έχει αρχίσει να ραγίζει από τις απογοητεύσεις που δοκιμάζουμε όλοι μας όταν ανακαλύπτουμε ότι η πραγματικότητα απέχει αρκετά από τα όνειρά μας. Δεν έχουν όμως παραιτηθεί από τη ζωή κι εξακολουθούν ν' αποζητούν ζεστασιά κι ανθρώπινη επαφή, γι' αυτό και στο τέλος μένουν μαζί.
     Η τρίτη ταινία λοιπόν, η οποία έχει γυριστεί στη Μεσσηνία, τους βρίσκει ακόμα μαζί, μια δεκαετία μετά και τίθεται το ερώτημα: αν συναντούσε τώρα ο ένας τον άλλο, θα κατέβαιναν από το τραίνο για να μοιραστούν κάποιες ώρες με κάποιον παντελώς άγνωστο; Με άλλα λόγια, τι έχει μείνει από τον έρωτα, την τόλμη και την ορμητικότητα της πρώτης τους συνάντησης; Δεν το ξέρω, δεν έχω δει ακόμα την ταινία αλλά την περιμένω όπως περιμένουμε να συναντήσουμε παλιούς φίλους που έχουμε να δούμε καιρό. Αμέσως σκεφτόμαστε πόσο μεγάλωσαν, για να συνειδητοποιήσουμε ότι κι εμείς έχουμε μεγαλώσει μαζί τους, έχουμε αλλάξει, έχουμε μείνει ίδιοι, έχουμε, τελοσπάντων, νιώσει τη ζωή.

ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΣΕ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

     Μιλάω βέβαια για τον J.D. Salinger, τον συγγραφέα του "Φύλακα στη Σίκαλη", ένα από τα αγαπημένα μου, ίσως το αγαπημένο μου μυθιστόρημα. Πρόκειται για ένα πασίγνωστο βιβλίο κι έναν εξίσου γνωστό συγγραφέα. Εδώ όμως έχουμε το εξής παράδοξο: ο συγγραφέας είναι γνωστός κυρίως επειδή τίποτα σχεδόν δεν είναι γνωστό γι' αυτόν. Η τεράστια επιτυχία και αποδοχή του "Φύλακα στη Σίκαλη" από κοινό και κριτικούς έκανε τον Salinger να αισθάνεται δυσφορία, οπότε δύο χρόνια μετά την έκδοση του μοναδικού του μυθιστορήματος, το 1953, εγκατέλειψε τη Νέα Υόρκη και απομονώθηκε σε ένα σπίτι στην εξοχή. Δεν είχε κοινωνικές επαφές, δεν έδινε συνεντεύξεις και δε φωτογραφιζόταν. Το μυστήριο γύρω του παραμένει ακόμα και μετά το θάνατό του, τον Ιανουάριο του 2010.
     Γι' αυτό ακριβώς ένιωσα μεγάλη έκπληξη όταν διάβασα στο site των New York Times ότι τον Σεπτέμβριο θα προβληθεί ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τον Salinger, το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο, θα καλύπτει πολλές πτυχές της ζωής και της προσωπικότητάς του, "από την εμπειρία του ως στρατιώτης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ως τις συγγραφικές μεθόδους του". Σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός είναι ο Shane Salerno, ο οποίος είναι γνωστός για ταινίες δράσης. Ωστόσο, το ντοκιμαντέρ του για τον Salinger ήταν έργο ζωής, καθώς χρηματοδότησε μόνος του το όλο εγχείρημα που κράτησε εννέα χρόνια. Όσοι εμπλέκονται σ' αυτό το χαρακτηρίζουν εξαιρετικό και ισχυρίζονται ότι περιέχει απίστευτες πληροφορίες. Κρατούν όμως το στόμα τους ερμητικά κλειστό, μεγαλώνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την περιέργεια των θεατών. Τι θα' λεγε, αλήθεια, για όλα αυτά ο ίδιος ο Salinger; Μάλλον δε θα συμφωνούσε και, χρησιμοποιώντας τα λόγια του ήρωά του, του Holden Caulfield, θα χαρακτήριζε την όλη ιστορία "κάλπικη". Άλλωστε, αποστρεφόταν τον κινηματογράφο και είχε απορρίψει επανειλημμένως προτάσεις να γυριστεί "ο Φύλακας στη Σίκαλη" σε ταινία. Το θεωρούσε αδύνατο να αποδοθεί σε φιλμ ο σπαρακτικά εύθραυστος χαρακτήρας του Holden Caulfield, γι' αυτό και στο παρακάτω γράμμα υποστηρίζει ότι "Holden Caulfield is essentially unactable"...

ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΜΑΓΟΥΛΑ

   

Να μην πάψουν ποτέ
να κοκκινίζουν τα μάγουλά μας
από αμηχανία
δεν μπορώ να σκεφτώ
καλύτερη απόδειξη
της ανικανότητάς μας
να ελέγξουμε τον εαυτό μας
να αγαπάμε τα κόκκινα μάγουλα
το κοντανάσαιμα
τη σωματοποιημένη έκφραση
που δεν μπορεί να διαμεσολαβηθεί
από καμία λέξη
σσσσσσσσσσσσσσσσσσσσ
ας μιλήσουν οι εξάψεις
κι οι περισπωμένες της μαξιλαροθήκης
χωρίς υποσημειώσεις
και παραπομπές
τα όνειρα μπορείς να τα τσιτάρεις ελεύθερα
κανέις δε θα σου ζητήσει δικαιώματα


  Το παραπάνω υπορεαλιστικό ποίημα του Νίκου Π. είναι για τη μαμά μου, γιατί το αγαπά πολύ, όπως αγαπά πολύ και τα κόκκινα μάγουλα. Πιο πολλή σημασία όμως έχει ότι και τα δικά της μάγουλα κοκκινίζουν, όπως συμβαίνει μόνο με τους ανθρώπους που έχουν κρατήσει ζωντανό το παιδί μέσα τους, κι ας έχουν γίνει γονείς εδώ και πολλά πολλά χρόνια...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΓΑΠΗΤΟΥ

     Το ποίημα της προηγούμενης ανάρτησης  γράφτηκε από τον Παύλο Σιλεντιάριο, ο οποίος έζησε στην αυλή του αυτοκράτορα  Ιουστινιανού. Το όνομα Σιλεντιάριος αναφέρεται στο ομώνυμο αξίωμα, το οποίο μάλιστα ερχόταν μετά τους στρατηγούς σε σειρά ιεραρχίας και ο κάτοχός του έπρεπε να φροντίζει για την τήρηση σιγής γύρω από τον αυτοκράτορα.  

     Ομολογώ ότι δε γνώριζα ότι υπήρχε τέτοιο αξίωμα στο Βυζάντιο και μάλιστα ότι τοποθετούνταν τόσο ψηλά στην ιεραρχία. Οι γνώσεις μου για το Βυζάντιο περιορίζονται στα ονόματα και τις  κατακτήσεις των αυτοκρατόρων, στις  ημερομηνίες των σημαντικών μαχών  και σε κάποια στοιχεία των αρχιτεκτονικών ρυθμών των εκκλησιών. Λίγο πολύ, αυτά μαθαίνουμε για κάθε περίοδο της ελληνικής ιστορίας: ηγεμόνες, μάχες, πολιτική οργάνωση και κάποια στοιχεία της τέχνης της εποχής. Κι αν τα μαθαίνουμε κι αυτά. Ποια ήταν όμως η καθημερινότητα των ανθρώπων σε περασμένες εποχές; Πώς ντύνονταν, τι έτρωγαν, πώς περνούσαν τον ελεύθερο χρόνο τους; Ποτέ δε μαθαίνουμε τέτοιου είδους πληροφορίες, παρ’ όλο που κάτι τέτοιο θα έκανε την Ιστορία πιο ενδιαφέρουσα και πιο οικεία, μιας και θα συνειδητοποιούσαμε ότι όλες αυτές οι ιστορικές προσωπικότητες δεν ήταν εξ αρχής προτομές και αγάλματα αλλά άνθρωποι σαν εμάς.

     Τέτοιου είδους πληροφορίες μπορούμε ν’ αντλήσουμε, μεταξύ άλλων πηγών, από  τα τρία αστυνομικά μυθιστορήματα του Παναγιώτη Αγαπητού, καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου: «Το Εβένινο Λαούτο», «Ο Χάλκινος Οφθαλμός» και «Μέδουσα Από Σμάλτο», από τις εκδόσεις Άγρα.  Σε καμία περίπτωση βέβαια τα βιβλία αυτά δε λειτουργούν ως σχολικά εγχειρίδια. Ίσα ίσα, πρόκειται για εξαιρετικά δείγματα του είδους των αστυνομικών μυθιστορημάτων.  Εδώ, η πλοκή κρατά τον αναγνώστη σε αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα και οι χαρακτήρες, ακόμα και οι δευτερεύοντες,  σκιαγραφούνται σε βάθος, πράγμα που δε συμβαίνει σε άλλα μυθιστορήματα του είδους.

      Εκτός απ’ αυτά όμως, μέσα από τα τρία μυθιστορήματα ζωντανεύει μπροστά μας το Βυζάντιο του ένατου αιώνα, όταν αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Θεόφιλος. Ο ήρωας  είναι ο πρωτοσπαθάριος Λέοντας, στενός συνεργάτης του Θεόφιλου που του εμπιστεύεται διπλωματικές αποστολές σε διάφορα σημεία της αυτοκρατορίας, όπου ο Λέοντας κάθε φορά έρχεται αντιμέτωπος με ένα σκοτεινό έγκλημα και καλείται να το εξιχνιάσει. Καθώς λοιπόν παρακολουθούμε την πορεία των ερευνών του, μαθαίνουμε ένα σωρό εντυπωσιακά πράγματα: ότι οι Βυζαντινοί αποκαλούνταν Ρωμαίοι και ουδέποτε Βυζαντινοί, ότι τους άρεσαν οι γλυκόξινες γεύσεις, ότι αγαπούσαν πολύ τα έντονα χρώματα στο ντύσιμο, καθώς και τα εντυπωσιακά κοσμήματα, είτε ήταν άντρες είτε γυναίκες  και ότι παντρεύονταν περίπου στην ηλικία των 15 ετών, ανεξαρτήτως φύλου! Διαπιστώνουμε ακόμη πράγματα για τα οποία έχουμε μια ιδέα, αλλά δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως: τη γόνιμη σύγκρουση με τον αραβικό κόσμο, τον κεντρικό ρόλο της ορθοδοξίας στην καθημερινή ζωή των πολιτών και την πανσπερμία των λαών που αποτελούσαν την αυτοκρατορία. Όλες αυτές οι πληροφορίες όμως, δεν παρέχονται μ’  ένα στεγνό, βαρετό τρόπο αλλά μέσα από καλογραμμένες ιστορίες που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας ως το τέλος, σε σημείο μάλιστα που όταν φτάνει στην τελευταία σελίδα, ο αναγνώστης εύχεται να υπήρχε κι άλλο! Και θα υπάρξει κι άλλο, σύμφωνα με τον ίδιο τον συγγραφέα,  που έχει δηλώσει ότι οι ιστορίες του πρωτοσπαθάριου Λέοντα θα φτάσουν τον αριθμό πέντε. Μα πότε θα εκδοθεί το επόμενο;; Γιατί αργεί;;

ΕΡΩΤΙΚΟ

Τα ρούχα ας βγάλουμε όμορφη

και γυμνά τα μέλη ας μπλεχτούνε

αναμέσο τους τίποτε.

Κι εκείνο τ' αραχνωτό ύφασμα που φορείς

μου φαίνεται τείχος της Βαβυλώνας.

Ας ενωθούνε τα στήθη, τα χείλη,

και τ' άλλα ας τα καλύψει η σιώπη.

Αποφεύγω την αθυροστομία.

Παύλος Σιλεντιάριος, μτφρ. Ανδρέας Λεντάκης, Παλατινή Ανθολογία

SHIRIN NESHAT- TURBULENT

     Η Shirin Neshat είναι μία Ιρανή εικαστικός, η οποία ζει στη Νέα Υόρκη.  Έχει ασχοληθεί με τη φωτογραφία, το βίντεο και τον κινηματογράφο και κάθε δουλειά της είναι, πραγματικά, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Σε κάθε έργο της εκφράζει τον προβληματισμό της για τη σημερινή θέση της γυναίκας στη χώρα της, χωρίς όμως να περιορίζεται σε μια απλή καταγγελία. Το συγκλονιστικότερο έργο της, κατά τη γνώμη μου, είναι το βίντεο "turbulent", ένα έργο του 1998, το οποίο αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας μαζί με τα έργα "rapture" και "soliloquy", που ακολούθησαν το 1999. Είναι ένα έργο που βασίζεται στις αντιθέσεις: ο άνδρας (πρόκειται για τον Shoja Azari, Ιρανό τραγουδιστή) είναι ντυμένος στα λευκά και, καθώς τραγουδά ένα μελοποιημένο ποίημα του ποιητή Rumi, έχει την πλάτη γυρισμένη στο κοινό. Αντιθέτως, η γυναίκα (πρόκειται για την Ιρανή μουσικό Sussan Deyhim), είναι ντυμένη στα μαύρα και, τραγουδώντας με άναρθρες κραυγές, αντικρίζει κενά καθίσματα. Στο Ιράν, απαγορεύεται στις γυναίκες να τραγουδούν δημόσια (γι' αυτό η γυναίκα τραγουδά μπροστά σε κενά καθίσματα), αλλά η Neshat δείχνει ότι η επιθυμία τους να εκφραστούν είναι τόσο έντονη, που τελικά βρίσκουν τον τρόπο. Ωστόσο, πιστεύω ότι το νόημα του έργου είναι πολύ ευρύτερο, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα μεγάλα έργα, που δεν περιορίζονται στο χώρο και τον χρόνο.  Η ερμηνεία του άνδρα είναι  βέβαια άψογη και ιδιαίτερα συναισθηματική αλλά το μοιρολόι της μαυροφορεμένης γυναίκας είναι το πραγματικά συγκλονιστικό κομμάτι του έργου, μιας και εκφράζει χωρίς λέξεις τον πόνο κάθε γυναίκας, σε κάθε χώρα και κάθε εποχή. Θα μπορούσε να είναι η Παναγία, η Εκάβη, η Θέτιδα ή μια μάνα στη Συρία σήμερα...Καλό Πάσχα!

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ